Hiperinflacja to termin, który zna większości z nas, jednak mało kto zdaje sobie sprawę, co tak naprawdę oznacza. Z wysoką inflacją mamy do czynienia od dłuższego czasu i wszyscy odczuwamy jej skutki niemal każdego dnia. Wiemy też, że pomimo iż od jakiegoś czasu spada, jeszcze niedawno biła ona rekordowe poziomy. To może odcisnąć piętno się na budżecie Polaków jeszcze przez wiele długich lat. Warto więc poznać długoterminowe skutki hiperinflacji, z jakimi możemy się spotkać w naszym kraju. Jak polska hiperinflacja odbije się na naszych portfelach? Jak przetrwać hiperinflację? I w co inwestować w czasie dużej inflacji, jeśli mamy oszczędności? Wszystkiego dowiesz się z poradnika.
SPIS TREŚCI
Czym jest Hiperinflacja?
Inflacja w Polsce od dłuższego czasu jest dwucyfrowa. Prawdziwy rekord pobiła w lutym 2023 roku, gdy osiągnęła aż 18,4%. Oznacza to, że była ona najwyższa od 1996 roku. Informacja ta przeraziła większość Polaków, którzy liczyli na choćby niewielki spadek. Wiele osób zaczęło zadawać sobie pytanie, jak przetrwać hiperinflację, obawiając się, że będzie jeszcze gorzej. Warto w pierwszej kolejności dowiedzieć się, co tak naprawdę oznacza ten termin i jakie są przyczyny hiperinflacji.
Hiperinflacja to nic innego jak okres, w którym obowiązuje bardzo wysoka inflacja w kraju lub w grupie państw. Z założenia, aby stwierdzono hiperinflację, proces ten musi funkcjonować przez co najmniej kilka miesięcy. Dodatkowo zakłada się, że w tym czasie średnia miesięczna inflacja musi być wyższa niż 50%. Przeciwieństwem inflacji jest deflacja. Z kolei zjawiskiem, w którym występuje jednocześnie inflacja i stagnacja gospodarcza, jest stagflacja – co to jest i jakie niesie za sobą skutki?
A jakie są przyczyny hiperinflacji?
Są to przede wszystkim:
- Wzrost podaży pieniądza: następuje w sytuacji, gdy rząd danego państwa decyduje się na dodrukowanie pieniędzy, z reguły w celu pokrycia wydatków własnych.
- Inflacja popytowa: ma miejsce, gdy popyt przewyższa podaż. Doprowadza to do coraz wyższych cen towarów i usług.
Inflacja w Polsce zaczęła na szczęście spadać, osiągając pod koniec czerwca 11,5%. Jak obiecuje rząd, taki proces ma trwać bez przeszkód, osiągając ostatecznie wynik jednocyfrowy. Wiele osób zastanawia się, czy oznacza to, że hiperinflacja polska niedługo zostanie puszczona w niepamięć. Ekonomiści niejednogłośnie wypowiadają się w tym temacie. Jak mówią niektórzy z nich, co prawda inflacja spada, ale w kolejnych miesiącach prawdopodobnie będzie to przebiegać znacznie wolniej niż do tej pory. Dodatkowo już obecnie spada wolniej, niż założyła projekcja inflacyjna NBP w marcu 2023 r.
Hiperinflacja, skutki – co może powodować?
Hiperinflacja bardzo negatywnie wpływa na gospodarkę krajową. Może być głównym powodem upadania firm, coraz wyższego poziomu bezrobocia i spadku wartości oszczędności. Jak chronić pieniądze przed inflacją? Wiele osób decyduje się na Obligacje Skarbowe czy lokaty bankowe. Są to sposoby bezpieczniejsze niż np. inwestowanie w akcje, które co prawda mogą przynieść większe zyski, ale nie są najpewniejszą opcją.
Z pewnością zastanawiasz się, jakie skutki na życie Polaków przyniesie hiperinflacja, co robić i czy w jakiś sposób można tego uniknąć. Przede wszystkim warto wspomnieć tu o znacznym zmniejszeniu wartości zainwestowanych środków. Wysoka inflacja wpływa na siłę nabywczą, ograniczając ją, i zmniejszając zwroty z finansowych inwestycji. Gospodarstwa domowe z pewnością odczuwają także skutki gwałtownego wzrostu cen towarów i usług.
Kto zyskuje na hiperinflacji?
Może wydawać się, że nikt. Jednak, jak się okazuje, są podmioty, które mogą czerpać z niej zysk. Są to przede wszystkim właściciele i inwestorzy, którzy obracają kapitałem.
Jak wskazują statystyki, najbardziej zyskują takie branże jak:
- naukowa, profesjonalna i techniczna: wzrost średniej wartości faktury o 3,5%;
- opieka zdrowotna i pomoc społeczna: 8,6%;
- handel hurtowy i detaliczny: 7,4%.
Hiperinflacja na świecie
Hiperinflacja 2022 w Polsce wynosiła 18% (stan na październik 2022 r.). Na świecie z kolei najbardziej dotknęła Zimbabwe, Wenezuelę i Liban, w których osiągała nawet ponad 155%. W pierwszej dziesiątce krajów, które najbardziej ucierpiały z powodu rekordów, były także Argentyna, Turcja, Syria, Sudan, Sri Lanka, Ghana i Iran. Polska znalazła się na 35 miejscu.
Przykłady największych rekordów światowych Hiperinflacji:
- Największa hiperinflacja na świecie miała miejsce w Węgrzech po zakończeniu II wojny światowej. W 1946 roku wynosiła w szczytowym okresie 41,9 biliarda proc. w skali miesiąca.
- Jeśli chodzi i termin, jakim jest największa hiperinflacja, przykłady jasno wskazują również na Wenezuelę, w której kryzys trwa do dziś od 2014 roku. Wówczas inflacja osiągnęła poziom 53,5%.
- Polska hiperinflacja rekordowo wyniosła ponad 1000%! Największą inflację odnotowano w 1990 roku, gdzie znajdowała się na poziomie 1183,1%.
Hiperinflacja, w co inwestować?
Wiesz już, czym dokładnie jest hiperinflacja. Jak inwestować, żeby nie stracić na bijących rekordach? Istnieje kilka sposobów, za pomocą których możesz bezpiecznie ulokować swoje oszczędności. Przede wszystkim chodzi o inwestycje w akcje, obligacje lub umieszczenie środków na lokatach.
Jeśli chodzi o lokaty bankowe i Obligacje Skarbowe, są to dość bezpieczne i pewne sposoby, które pozwolą Ci chronić pieniądze przed spadkiem ich wartości. Przy okazji możesz nieco zarobić. Może nie będą to wielkie sumy, jednak dają wyższy stopień zabezpieczenia.
Z kolei akcje są nieco bardziej ryzykowne, ale mogą umożliwiać większy zysk niż np. lokaty.
W co dodatkowo inwestować? Jednym z najbardziej skutecznych sposobów na ulokowanie pieniędzy i skuteczny zarobek jest zakup nieruchomości! Ceny na rynku gwałtownie wzrosły, co z pewnością zauważyła większość obywateli. Nie bez powodu wielu z nich, mając oszczędności, zdecydowało się zainwestować je właśnie w ten sposób. Innym wyjściem z sytuacji jest też inwestycja w kruszce, zwłaszcza w złoto w sztabkach lub monety.
W co inwestować w czasie inflacji? Podsumowanie:
- Nieruchomości: niezbędny jest spory nakład pieniędzy, ale mając odłożone większe kwoty, można „wycisnąć” spory zysk. Jest to jednak raczej inwestycja długoterminowa, zwłaszcza jeśli chcesz zainwestować w mieszkanie na wynajem. Możesz też zakupić nieruchomość i „przetrzymać” ją przez jakiś czas, obserwując ruch cen na rynku, i sprzedając drożej. Popularny jest też tak zwany Flipping, czyli zakup mieszkania, wykończenie go lub wyremontowanie, i sprzedanie po wyższej cenie.
- Kruszce: inflacja nie wpływa aż tak gwałtownie na wartość metali szlachetnych, jak np. na wartość pieniądza. Najpopularniejszym kruszcem, w który inwestują Polacy, jest złoto. Można zakupić je w formie sztabek lub zdecydować się na złote monety. Jest to również długoterminowy sposób inwestowania.
- Obligacje Skarbowe: zwłaszcza obligacje indeksowane inflacją. Te dają Ci większe zabezpieczenie oszczędności w przypadku gwałtownego wzrostu cen niż standardowe obligacje. Taki sposób inwestycji wiąże się z długoterminowym zamrożeniem środków, co może trwać nawet przez wiele lat. Nie jest to więc opcja dla każdego.
- Lokaty i konta oszczędnościowe w banku: dla większości Polaków lokaty bankowe i konta oszczędnościowe to najłatwiejszy i najbardziej dogodny sposób. Można powiedzieć, że mamy go na wyciągnięcie ręki, a aby z niego skorzystać, nie potrzeba specjalistycznej wiedzy i wielkich nakładów czasowych. Nie zawsze jednak oferty banków posiadają tak korzystne warunki, aby umożliwić nam odpowiedni zarobek w dobie inflacji. Niekiedy wartość odsetek jest zbyt mała. Jest to jednak dobre rozwiązanie dla początkujących, którzy chcą choćby częściowo zniwelować skutki rosnącej inflacji.
Kiedy skończą się rekordy wzrostowe hiperinflacji?
Inflacja spada, a ceny rosną: to zdanie słyszymy powtarzane przez niezliczoną liczbę osób z różnych branż. Ekonomiści są podzieleni: jedni wypowiadają się niezbyt pozytywnie, jeśli chodzi o prognozy odnośnie do stałego spadku inflacji w Polsce. Inni z kolei przewidują, że już w sierpniu 2023 roku może osiągnąć poniżej 10%! Czego ostatecznie można się spodziewać? Nie wiadomo. Jedno jest pewne: jeszcze przed długi czas będziemy musieli uporać się ze skutkami, jakie przyniosły rekordowe wzrosty, nawet jeśli spadek zostanie odnotowany na satysfakcjonującym poziomie.