Podatek od deszczu – czym jest i kogo obowiązuje?

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o nietypowych formach opodatkowania. Niektóre mają na celu nie tylko generowanie przychodów dla budżetu państwa, ale również promowanie odpowiedzialnych zachowań w społeczeństwie i zrównoważonego rozwoju gospodarki. Jednym z takich podatków, który wzbudza wiele kontrowersji i dyskusji, jest tzw. podatek od deszczu. Nazywamy go również podatkiem od deszczówki czy też opłatą deszczową. Choć początkowo może wzbudzać dość abstrakcyjne wrażenie, kryją za sobą poważne kwestie dotyczące zarządzania zasobami naturalnymi i infrastrukturą miejską. Ile wynosi? Kto ma obowiązek uiszczania takiej opłaty? Jaka ustawa reguluje tę kwestię? 

Podatek deszczowy co to jest?

Współcześnie coraz więcej osób zaczyna zauważać problem, jakim są skutki działalności człowieka na ziemi i rozwoju cywilizacyjnego, który nastąpił w ostatnich kilkudziesięciu latach. Poważnymi konsekwencjami staje się globalne ocieplenie, zanieczyszczenie atmosfery, czy też problemy z wodą. Podatek deszczowy ma właśnie związek z ostatnim z tych elementów, czyli z wodą, która jest niezbędna do życia każdego żywego organizmu, a już zauważamy jej deficyt.

Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest działalność człowieka. Istotne jest tutaj przykrywanie coraz większej powierzchni ziemi takimi materiałami jak beton, które uniemożliwiają wodzie przenikanie do gruntu, tym samym go wysuszając. Jest to bardzo poważny problem, który niestety był dość często bagatelizowany w ostatnich latach i teraz widzimy tego skutki. Obecnie jednak Unia Europejska i sporo krajów na świecie zauważyło ten problem, starając się mu zapobiec. Jeśli więc chodzi o kwestię tego, na czym polega podatek deszczowy, co to jest i w jakim celu powstał, z uwagi na powyższe sytuacje wprowadzono go w celu realnemu zapobieganiu tego typu niebezpieczeństwom. 

Podatek deszczowy od kiedy obowiązuje?

Od kiedy podatek od deszczu jest obowiązkiem? W 2018 roku w Polsce weszły w życie przepisy, których skutkiem było pojawienie się nowej opłaty, jaką jest właśnie podatek deszczowy. Jest to uproszczona nazwa opłaty z tytułu zmniejszenia naturalnej retencji terenu, która uregulowana jest szczegółowo w ustawie Prawo Wodne a dokładniej w art. 269 i 272 ust. 8. Powstanie tego podatku miało na celu zachęcić społeczeństwo do zagospodarowania terenu w taki sposób, aby sprzyjało to naturalnej retencji wody i zachęcało do korzystania z ekologicznych rozwiązań w tym temacie. Ponadto, pieniądze zebrane za pośrednictwem tego podatku są przeznaczane na zwalczanie skutków suszy, która obecnie regularnie występuje w naszym kraju oraz w wielu innych regionach Europy czy całego świata. 

Opłata deszczowa – kogo dotyczy?

Obowiązek uiszczenia opłaty deszczowej, zwanej także podatek od deszczu, projekt ustawy Prawo wodne, a dokładniej z art. 261 ust. 1, precyzuje następująco: Opłatę ponoszą właściciele nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m², na których wykonano prace budowlane trwale związane z gruntem, które spowodowały zmniejszenie naturalnej retencji wody na danym terenie poprzez uszczelnienie powierzchni gruntu powyżej 70%.

Nowy podatek od deszczu, który wszedł w życie w 2018 roku i został w późniejszych latach nowelizowany, rozszerzył zakres obowiązujących regulacji. Jeśli chodzi o nowy podatek deszczowy, kto płaci aktualnie tę opłatę? 

• Obecnie podatek od wody deszczowej nie dotyczy już wyłącznie terenów powyżej 3500 m², ale też mniejszych nieruchomości – już od powierzchni 600 m², jeśli zabudowa na działce przekracza 50% jej powierzchni. 
• W praktyce oznacza to, że opłatę deszczową mogą płacić również właściciele domów jednorodzinnych, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie czy różnego rodzaju inne podmioty, domy bez pozwolenia spełniające te wymogi.
• Działki, które są zabudowane materiałami nieprzepuszczającymi wody, np. betonem, asfaltem czy kostką brukową, szczególnie narażają właścicieli na obowiązek płacenia tej opłaty. Jest to związane z faktem, że takie materiały uniemożliwiają naturalne wsiąkanie wody do gruntu, co prowadzi do problemów z odprowadzaniem nadmiaru wód opadowych i w konsekwencji nawet do powodzi. Ponadto prowadzi to również do suszy, ponieważ gleba nie dostaje wystarczającej ilości wody z opadów deszczu. 

Uniknięcie opłaty deszczowej jest jak najbardziej możliwe. Rozwiązaniem w tym przypadku jest zmniejszenie powierzchni zabudowanej do akceptowalnego procentu lub stosowanie rozwiązań zwiększających przepuszczalność gruntu. Dobrym rozwiązaniem jest też instalowanie specjalistycznych urządzeń do retencji wody. Są to np. zbiorniki retencyjne, które mogą znacząco obniżyć wysokość naliczanej opłaty i jednocześnie są bardzo przydatne środowisku. 

Podatek deszczowy – jak obliczyć?

Obliczenie podatku deszczowego zależy od kilku istotnych czynników, które trzeba wziąć pod uwagę, chcąc w prawidłowy sposób sprawdzić kwotę do zapłaty. 

Możesz obliczyć podatek deszczowy, który jest należny w Twoi przypadku, kierując się poniższymi wskazówkami. 

• Powierzchnia Twojej nieruchomości – podatek od deszczu dotyczył nieruchomości o powierzchni przekraczającej 3500 m², które mają wyłączone z naturalnej retencji więcej niż 70% swojej powierzchni. Nowelizacja prawa od 2018 roku wprowadziła jednak zmiany, które obniżyły ten próg. Obecnie prawo to obejmuje nieruchomości o powierzchni już od 600 m² z co najmniej 50% powierzchni zabudowanej materiałami nieprzepuszczalnymi dla wody.
• Procent zabudowy działki – jest to procent powierzchni działki, który został zabudowany materiałami ograniczającymi wsiąkanie wody (np. beton, asfalt, kostka brukowa a podatek od deszczu itd.). Jeśli zabudowa przekracza ustawowe progi (pierwotnie w przypadku terenów o powierzchni powyżej 3500 m² – 70%, a obecnie w przypadku terenów o powierzchni powyżej 600 m² – 50%), naliczany jest podatek deszczowy.
• System kanalizacyjny – posiadanie nieruchomości połączonej z systemem kanalizacji otwartej lub zamkniętej może wpływać na obowiązek płacenia podatku deszczowego. Jeśli system kanalizacyjny adekwatnie zarządza odprowadzaniem wód, może to zmniejszyć lub eliminować obowiązek płacenia podatku. Warto więc zadbać o odpowiedni system kanalizacyjny na terenie danej nieruchomości, aby uniknąć podatku lub chociażby zmniejszyć jego wysokość.
• Urządzenia do retencjonowania wody – jeśli na terenie objętym podatkiem znajdują się urządzenia służące do retencjonowania wody np. zbiorniki na deszczówkę może to wpłynąć na obniżenie podatku. Możliwe w tym przypadku jest również całkowite zwolnienie z podatku, jednak, aby tak się stało na terenie posesji musi znajdować się urządzenie do gromadzenia wody o pojemności przynajmniej 50% odpływu rocznego.

Ważne!

Podatek deszczowy wynosi od 0,10 do 1 zł/m² rocznie. Wielkość tej opłaty ulega zmniejszeniu, jeśli na działce zainstalowano urządzenia do retencjonowania wody.

Nie musisz samodzielnie obliczać należnej kwoty do zapłacenia, gdy zostanie naliczony podatek deszczowy. Ile wynosi opłata retencyjna dowiesz się po ustaleniu opłaty przez gminę. 

Podatek od deszczu – ile wynosi?

Wysokość opłaty deszczowej ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty, wyrażonej w m2 wielkości utraconej powierzchni biologicznie czynnej oraz czasu wyrażonego w latach. Obecnie stawka podatku deszczowego mieści się w granicach od 0,10 zł do 1 zł/ m² rocznie. W przypadku braku stosowania urządzeń do retencjonowania wody stawka wynosi 1 zł. 

Z kolei w przypadku działek z urządzeniami do retencjonowania wody z powierzchni uszczelnionych są to wartości 0,60 zł, 0,30 zł i 0,10 zł odpowiednio przy powierzchniach uszczelnionych o pojemności do 10%, od 10 do 30% oraz powyżej 30% odpływu rocznego.

Podatek od deszczu – przepisy

Podatek od deszczu, znany także jako opłata od deszczówki, jest uregulowany w polskim prawie wodnym, głównie w artykułach 269 i 272 ust. 8 ustawy Prawo wodne. Kluczowe przepisy jakie zawiera podatek deszczowy ustawa regulujące te kwestie brzmią następująco:

„Opłatę za usługi wodne uiszcza się także za: zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 midx2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej;” – Art. 269. Prawo wodne

 „Wysokość opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty, wyrażonej w m2 wielkości utraconej powierzchni biologicznie czynnej oraz czasu wyrażonego w latach.” – Art. 272. – [Wysokość opłaty zmiennej] – Prawo wodne.

Podatek od deszczu gdzie płacić?

Opłata od deszczu jest zazwyczaj pobierana przez lokalne organy administracji publicznej, czyli po prostu urzędy miast czy gmin. Odpowiedzialność za ustalenie stawek czy ich inkaso leży więc zazwyczaj po stronie wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. Według polskiego prawa opłata za deszcz obowiązuje zarówno jako podatek deszczowy na wsi, jak i podatek za deszczówkę w mieście. Obecnie nie dotyczy on jedynie przedsiębiorców tak jak to miało miejsce wcześniej, lecz także właścicieli domów jednorodzinnych. 

Podatek deszczowy. Kto płaci obowiązkowo? Oprócz powyższych są to:

• zakłady pracy, 
• szpitale, 
• wszelkie wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie, które spełniają warunki do naliczenia takiego podatku. 

Co bardzo ważne, wszyscy posiadacze posesji prywatnych, którzy wcześniej nie płacili podatku, muszą zacząć to robić, jeśli dobudowali podjazd lub parking zajmujący dużą część działki i tym samym mający wpływ na retencję wody na tym terenie.

Dodatkowe źródła:

https://samorzad.gov.pl/web/gmina-margonin/oplata-za-zmniejszenie-naturalnej-retencji-terenowej-czyli-za-odprowadzanie-wod-opadowych-lub-roztopowych-z-obszarow-nieskanalizowanych—tzw-podatek-od-deszczu

https://wody.gov.pl/nasze-dzialania/oplaty-za-zmniejszenie-naturalnej-retencji