Jak inflacja wpływa na pieniądze?

Inflacja w Polsce rośnie już od wielu miesięcy, co przekłada się na rosnące koszty życia oraz spadek wartości pieniądza. Dowiedz się więcej o tym, jak inflacja wpływa na nastroje Polaków oraz standard życia. W tym artykule znajdziesz kilka rzetelnych informacji na ten temat.

Co to jest inflacja i jak wpływa na pieniądze?

Zastanawiasz się, jak zmienia się wartość pieniądza w odniesieniu do tego, jak działa inflacja? To dość skomplikowana kwestia, której warto przyjrzeć się z nieco bliższej perspektywy. Tylko w ten sposób dowiedz się, co to jest inflacja, jak działa i w jakim stopniu wpływa na ceny towarów na półkach sklepowych oraz koszty życia. W poniższym artykule przedstawiamy szereg istotnych, dzięki którym zrozumiesz podstawowe pojęcia takie, jak:

• Jak działa inflacja?
• Jakie są przyczyny inflacji?
• Co to jest deflacja?

Oczywiście poznasz też wiele innych aspektów związanych z tym, w jaki sposób prowadzone są działania NBP w Polsce, by zredukować poziom inflacji do tzw. celu inflacyjnego. Niestety ostatni rok przyniósł spore zmiany, jeśli chodzi o wysokość inflacji w kraju, stopy procentowe, także kursy walut, które równie mocno przekładają się na koszty życia.

Co to jest inflacja?

Odpowiadając na pytanie, co to jest inflacja, warto zaznaczyć, iż jest to czynnik gospodarczy, który odpowiada między innymi za wzrost cen towarów oraz kosztów życia dla każdego obywatela kraju. Nie da się jednoznacznie określić tego, co to jest inflacja pieniądza. Można jednak założyć, że zgodnie z definicją, im wyższy jest poziom inflacji, tym mniejszą wartość nabywczą ma pieniądz.

Inflacja według definicji określa średnie zmiany cen konsumpcyjnych towarów oraz usług nabywanych przez gospodarstwa domowe. Interpretacja tego wskaźnika w Polsce leży po stronie NBP oraz Rady Polityki Pieniężnej, która analizuje jej poziom na podstawie projekcji oraz ustala wysokość stóp procentowych, będących podstawowym czynnikiem pozwalającym na skuteczną walkę z inflacją lub jej wyhamowywanie. Jeśli chodzi o kwestie ekonomiczne, to jak długo potrwa inflacja, wpływa bezpośrednio na obniżenie siły nabywczej pieniądza. Rynek detaliczny dość mocno odczuwa skutki rosnącej inflacji, ze względu na fakt, iż konsumenci są w stanie kupić coraz mniej usług i produktów w określonej cenie.

Co oznacza 10% inflacja? Otóż wartość 100 złotych w wyniku oddziaływania takiego poziomu inflacji ma realną wartość nabywczą na poziomie 20 złotych. Można więc powiedzieć, że wskaźnik inflacji determinuje to, ile towarów kupisz w określonej cenie, a także jak na wartości stracą oszczędności przechowywane, np., na rachunku bankowym lub w gotówce. Dopiero po zaznajomieniu się z dokładną definicją tego wskaźnika, można opracować odpowiednie metody odpowiadające na pytanie – jak chronić pieniądze przed inflacją.

Rodzaje inflacji – jakie wyróżniamy?

Obecnie wyróżniamy różne rodzaje inflacji, które różnią się między sobą wartością procentową. Określa się kilka ram, do których zaliczają się konkretne typy inflacji, a mianowicie:

• inflacja pełzająca – dla wzrostu cen nieprzekraczającego 5%,
• inflacja krocząca – wzrost cen w przedziale od 5 do 10%,
• inflacja galopująca – wzrost cen w przedziale od 10 do 100% rocznie,
• hiperinflacja – wzrost cen powyżej 100% rocznie.

Chcesz dowiedzieć się, co to jest hiperinflacja i dlaczego niesie ze sobą tak duże ryzyko dla krajów na całym świecie? Ekstremalnie wysoki wskaźnik inflacji w kraju powoduje, że wartość pieniądza jest wręcz na niepokojąco niskim poziomie. Dobrym przykładem kraju, który został niemalże zrujnowany przez szalejącą hiperinflację, jest Wenezuela, gdzie mimo niskich cen paliw – standard życia oraz inne koszty utrzymania gospodarstw domowych są na zatrważającym poziomie.

Z czego bierze się inflacja?

Metody pomiarowe dotyczące poziomu inflacji są różne i oznaczane są jako standardowe wskaźniki cen konsumpcyjnych, czyli CPI. W praktyce oznacza to, że miarą inflacji może być wskaźnik cen w obszarach konsumpcji indywidualnej, na co przekładają się takie parametry, jak PKB, czyli produkt krajowy brutto. Wszystkie wskaźniki cen konsumpcyjnych, cen towarów oraz tzw. deflator PKB są obliczane przez GUS – Główny Urząd Statystyczny.

NBP, czyli Narodowy Bank Polski oblicza inflacje nieco inną metodą. W tym przypadku wykorzystywane są dane dotyczące tzw. inflacji bazowej, gdzie głównym czynnikiem wpływającym na wyliczenie jest cena towarów i usług konsumpcyjnych. Wykorzystuje się je do analizy i oceny trendów zmian poziomu cen, na które istotny wpływ mają też szoki gospodarcze.

Przyczyny inflacji – skąd bierze się wysoka inflacja?

Chcesz dowiedzieć się, z czego bierze się inflacja? To dość proste. Oto kilka podstawowych czynników, które mogą mocno wpływać na ceny usług, dóbr konsumpcyjnych oraz finalnie zmianę wartości nabywczej pieniądza:

• Sytuacja gospodarcza w kraju i na świecie – wraz ze zmianą światowych gospodarek lub ewentualnego załamania gospodarczego może dojść do wahań inflacyjnych,
• Wojna – można powiedzieć, że to jeden z istotnych determinantów tego, ile wynosi inflacja 2022. Wraz z rozpoczęciem inwazji Rosji na Ukrainę doszło do tego, iż inflacja na całym świecie zaczęła drastycznie rosnąć.
• Pandemie i choroby dotykające cały świat – można śmiało powiedzieć, że pandemia Koronawirusa doprowadziła finalnie do tego, iż na całym świecie wzrosły koszty życia, a więc i inflacja, która niesie ze sobą wiele negatywnych skutków gospodarczych.
• Czynniki makroekonomiczne, czyli dotyczące zarządzania gospodarką krajową – w tym przypadku wpływ na wysoką wartość inflacji ma niezrównoważone planowani budżetu państwa, konieczność finansowania deficytów budżetowych oraz zaburzona struktura gospodarcza, a nawet nadmierna ilość pieniądza w gospodarce.
• Nadmierny wzrost płac w gospodarce krajowej i światowej.
• Zbyt wysokie obciążenia podatkowe obywateli.
• Wzrost cen surowców energetycznych, żywności, paliw.
• Kłopoty finansowe państwa.

Oczywiście powodów, które powodują, że inflacja jest coraz większa, jest znacznie więcej. W kwestii rosnącej inflacji warto też dowiedzieć się, jaką wartość mają obecnie Obligacje Skarbu Państwa, a także Obligacje Skarbowe indeksowane inflacją. To dwa podstawowe wskaźniki, które jasno pokazują, kiedy wartość pieniądza spada, a kiedy rośnie.

Czy inflacja obniża wartość pieniądza?

Nie każdy w dzisiejszych czasach wie, co ma wpływ na wartość pieniądza i dlaczego inflacja tak mocno oddziałuje na jego siłę nabywczą. Ogólnie rzecz biorąc, siła nabywcza pieniądza, czyli jego wartość rośnie lub maleje nie tylko w zależności od poziomu inflacji, ale także w wyniku oddziaływania innych czynników gospodarczych. Utrata wartości pieniądza to bardzo negatywne zjawisko, które powoduje częste problemy gospodarstw domowych z utrzymaniem płynności finansowej. Im mniejsza wartość waluty, tym wyższe koszty utrzymania życia, a to powoduje wśród społeczeństwa głosy wskazujące na chęć otrzymania podwyżki od pracodawcy.

W czasie inflacji warto zadbać o to, aby ochronić swoje środki przed utratą ich wartości. Najrozsądniejszy sposób, aby ochronić środki przed negatywnym oddziaływaniem inflacji, jest inwestycja w akcje. To bezpieczny sposób inwestowania, który pozwala na osiąganie odpowiednio wysokich zysków. Dość ryzykownym sposobem jest utrzymywanie środków na lokacie, co daje dobre wyniki w kwestii zachowania wartości oszczędności mimo wysokiej inflacji. Wiąże się to jednak z ryzykiem zmienności stóp procentowych, co finalnie wpłynie na wysokość naliczonych na lokacie odsetek.

Odpowiadając na pytanie, czy inflacja obniża wartość pieniądza – oczywiście, że tak, choć to, w jakim stopniu zależy przede wszystkim od jej poziomu oraz okresu, w jakim będzie utrzymywać. To, dlaczego wartość pieniądza zmienia się w czasie, jest naturalnym skutkiem zmian gospodarczych w krajowej i światowej gospodarce. Im mocniej rozwija się społeczeństwo oraz im wyższy jest wzrost gospodarczy, tym wyższe ryzyko, że inflacja zacznie rosnąć zbyt szybko.

Kto mierzy i odpowiada za inflację w Polsce?

Rząd, a dokładnie Rada Polityki Pieniężnej oraz NBP odpowiadają za weryfikację poziomu inflacji w kraju, a także realizowanie działań, które mają na celu jej wyhamowanie, a nawet obniżenie do wyznaczonych celów. Chcesz dowiedzieć się, jak oblicza się wskaźnik inflacji? Co to jest i kto przedstawia najnowsze dane? Wskaźnikiem inflacji nazywamy stopą inflacyjną, która określa zmienność cen w wybranym czasie. Najczęściej analizuje się ją rok do roku, a podstawowy wzór matematyczny pozwalający na obliczenia to: stopa inflacji = cena produktu w poprzednim roku minus cena produktu w roku badanym. Wynik należy podzielić przez iloczyn cen w roku badanym razy 100%.

Wiedząc już, co powoduje wzrost inflacji, a także co to jest inflacja w Polsce, można w dość prosty sposób dokonać analizy jej wartości, a także stworzyć prognozy, które wskazują, na jakim poziomie jej wskaźnik będzie w kolejnych kwartałach czy nawet latach. Oczywiście NBP ani RPP nie jest w stanie dokładnie ocenić tego, ile wyniesie inflacja w Polsce. Wykres odnoszący się do wartości inflacji jest przedstawiany z miesiąca na miesiąc przez prezesa NBP – Adama Glapińskiego.

Projekcje wskazują, że obecnie Polska jest na dobrej drodze do tego, aby skutecznie obniżyć inflację do jednocyfrowej już w 2023 roku. A więc, czy inflacja będzie spadać? Według najnowszych projekcji i informacji podawanych przez prezesa NBP inflacja może spaść już w przyszłym roku, a finalnie może osiągnąć nawet cel inflacyjny – na to potrzeba jednak czasu i wiele zależy od stale zmieniającej się sytuacji gospodarczej w kraju i na świecie.

Skutki inflacji – czy na rosnących cenach można zarobić?

Analizując pozytywne i negatywne skutki inflacji, warto dowiedzieć się, kto odnosi korzyści z inflacji. Choć jest ich nie wiele, to jednak niektórzy przedsiębiorcy mogą zarobić naprawdę duże pieniądze w wyniku rosnących cen produktów, które sprzedają. W sytuacji rosnącej inflacji nic nie stoi na przeszkodzie, aby podwyższać ceny towarów i zarabiać na nich nawet kilkakrotnie więcej niż dotychczas. Podstawowe korzyści, jakie płyną z inflacji (oczywiście utrzymywanej na odpowiednim poziomie, to:

• zmniejszenie problemu sztywności płac w kraju,
• mniejsze ryzyko wpadnięcia w pułapkę nieujemnych stóp nominalnych,
• możliwość przewidywania cen towarów, co pozwala na rozwój gospodarki,
• spłata kredytów hipotecznych z mniejszą siłą nabywczą, tzw. premia inflacyjna,
• zwiększenie podatków – to oczywista korzyść dla rządu przekładająca się na powiększenie budżetu państwa.

Oczywiście jest też wiele negatywnych skutków, jakie powoduje wysoki wskaźnik inflacji. Co to jest zbyt wysoka inflacja i jak może negatywnie wpłynąć na obywateli Polski? Oto kilka negatywów płynących z wysokiego poziomu inflacji.

• wyższe podatki – to niekorzyść dla obywateli,
• wzrost ogólnych kosztów życia,
• spadek inwestycji w kraju,
• spowolnienie wzrostu gospodarczego – głównie w wyniku podnoszenia stóp procentowych,
• spadek wartości pieniądza,
• zmniejszenie zainteresowania oszczędzaniem i inwestowaniem przez firmy i osoby prywatne,
• drogie kredyty hipoteczne,
• niepewne zyski z lokat terminowych.

Cykl koniunkturalny inflacji – o co tu chodzi?

Wiesz już, kto odpowiada za inflację oraz kto mierzy inflację, ale czy zdajesz sobie sprawę tego, ile trwa tzw. cykl koniunkturalny dotyczący bezpośrednio inflacji? Koniunktura to pewien stan gospodarczy, w jakim może znaleźć się krajowa gospodarka w wyniku zmienności kilku czynników. Wszelkie wahania koniunktury mogą mieć zarówno lepsze, jak i gorsze momenty. Z tego względu wyróżniamy aż trzy cykle, a mianowicie:

• krótki – powtarza się co 4 lata,
• średni – trwa od 10 do 20 lat,
• długi – trwa do 50 lat.

Najistotniejsze cechy cyklu koniunkturalnego to: zmienność i fazowość. Wyróżniamy w  tym przypadku fazy kryzysu, depresji, ożywienia oraz rozkwitu. Sposób rozwoju wskaźników inflacyjnych można porównać do tego, jak rozwijają się przedsiębiorstwa na całym świecie. Od fazy ożywienia po latach przechodzi się do fazy kryzysu i na odwrót – tak właśnie działają cykle koniunkturalne o różnych długościach.

Ile wynosi inflacja w Polsce? Wykres

Odpowiednie instytucje państwowe wiedzą, jak się wylicza inflację, dlatego są w stanie budować prognozy na kolejne lata, a także przedstawiają to, na jakim poziomie utrzymywała się inflacja. Prognozy to dobry sposób, aby móc podjąć odpowiednie działania, pozwalające na zredukowanie negatywnych skutków rosnącej inflacji, a także zapobiegania jej dalszym wzrostom.

NBP, rząd oraz RPP dokładnie wie, jak walczyć z inflacją. Wszelkie podejmowane działania są jednak długoterminowe, dlatego pierwsze efekty, np. podnoszenia stóp procentowych są zauważalne dopiero w kolejnych kwartałach. Oznacza to, że wszelkie podjęte dotychczas działania zostaną weryfikowane dopiero w przyszłym roku, na podstawie analiz przeprowadzonych przez NBP i ekonomistów zajmujących się weryfikacją poziomu inflacji w Polsce i na świecie. W poniższej tabeli znajdziesz podstawowe informacje na temat tego, na jakim poziomie inflacja utrzymywała się na przełomie 2021 i 2022 roku.

Jak widzisz w powyższej tabeli od początku 2021 roku do chwili obecnej, inflacja wzrosła o ponad 17%. To naprawdę dużo, biorąc pod uwagę ocenę sytuacji gospodarczej w Polsce na przełomie nawet ostatnich kilku lat. Osoby, które chcą zdecydować się na mieszkanie na kredyt, mogą mieć spore kłopoty z uzyskaniem pozytywnej decyzji kredytowej, głównie ze względu na wysoką inflację, stopy procentowe oraz ciągłe zmiany przepisów dot. liczenia zdolności kredytowej.

Uwaga! Mimo rosnącej rząd nie zdecydował się jeszcze wzrost opłaty, jaką jest podatek od kupna mieszkania PCC. Podwyżki objęły jednak stawki podatku odprowadzanego do Urzędu Miasta lub Gminy. W 2023 roku jako właściciel nieruchomości zapłacisz w skali roku średnio do kilkudziesięciu złotych więcej – w zależności od powierzchni użytkowej nieruchomości i gruntów.

Jak walczyć z inflacją?

Nie da się jednoznacznie określić tego, jaki będzie najlepszy sposób na walkę z inflacją. W tym przypadku należy wziąć przede wszystkim takie czynniki, jak:

• obniżenie podatków, akcyz i VAT,
• dopłaty od rządu dla obywateli w formie tarcz pomocowych,
• podwyżki stóp procentowych – te jednak muszą być dokładnie regulowane przez Radę Polityki Pieniężnej, aby nie wprowadzić kraju w stan zatrzymania rozwoju gospodarczego,
• ograniczenie podaży pieniądza,
• większe restrykcje polityki fiskalnej, np. mniejsze wydatki państwa,
• uruchomienie Krajowego Planu Odbudowy.

Oczywiście jest wiele metod, które pozwalają na ograniczenie rozwoju sytuacji inflacyjnej w kraju. Kluczowe powinny być jednak stałe analizy sytuacji gospodarczej w kraju, Europie i na całym świecie, aby móc odpowiednio reagować na ruchy ze strony innych państw. Na pewne czynniki nie da się wpłynąć, jak np. rozwój wojny w Ukrainie, co finalnie prowadzi do stale powiększających się kosztów zakupu paliw, a to mocno napędza inflację.

Masz oszczędności? Dowiedz się, jak ochronić je przed inflacją!

Wiedząc, jaki wpływ ma inflacja na oszczędności, możesz podjąć skuteczne działania, które pozwolą Ci ochronić swoje zaoszczędzone pieniądze przed nadmierną utratą ich wartości. Sposobem na ochronę środków przed inflacją, który jest polecany zarówno przez ekonomistów, jak i inwestorów jest inwestycja w akcje, obligacje, nieruchomości oraz surowce takie, jak np. złoto. Te czynniki zawsze utrzymują swoją doskonałą wartość, dzięki czemu nawet po wielu latach mocno oddziałującej inflacji, będziesz w stanie zachować swoje oszczędności na wartości identycznej, jak przed wzrostem inflacji w kraju i na świecie.

Kluczowe wydaje się zbudowanie portfela inwestycyjnego, który ochroni oszczędności przed inflacją. Najlepiej wybrać kilka metod działania, np. inwestycja w akcje, obligacje skarbowe indeksowane inflacją oraz surowce, bądź nieruchomości.