Paserstwo – umyślne i nieumyślne

Do paserstwa może dojść na wiele sposobów. Niektóre takie przypadki są realizowane umyślnie z pełną świadomością obu stron. Inne z kolei mogą być przypadkowe z powodu niewiedzy lub w sytuacji, gdy wszystkie istotne kwestie nie zostaną odpowiednio zweryfikowane. Jeśli jesteś, lub obawiasz się, że możesz być, stroną uczestniczącą w procederze paserstwa, sprawdź, jakich konsekwencji można się spodziewać. Co grozi za paserstwo umyślne i nieumyślne? Czy przewidziany jest jakiś wyrok za paserstwo?

Czym jest paserstwo?

Większość z nas kojarzy ten termin, ale nie wszyscy spodziewają się, jak szerokie może mieć znaczenie. Paserstwo może przebiegać na wiele sposobów, dlatego warto poznać wszystkie przykłady, kiedy dochodzi do takiego procederu.

Termin ten wyjaśnia szczegółowo kodeks karny. Czym jest paserstwo? KK mówi, że: 

• Art. 291 [Paserstwo umyślne] – zachodzi w sytuacji umyślnego nabycia lub pomocy w zbyciu rzeczy za pomocą czynu zabronionego, albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga w jej ukryciu. Paserstwo umyślne, co to znaczy? Chodzi o przypadek, kiedy uczestniczysz w takim procederze z pełną świadomością, że jest to przestępstwo. Paserstwo umyślne może dotyczyć rzeczy wyższej lub mniejszej wagi. Od tego zależy kara, jaką może otrzymać paser. 
• Art. 292 [Paserstwo nieumyślne] – zachodzi w sytuacji, kiedy strona nabywa lub pomaga do zbycia rzeczy, albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga w jej ukryciu, a mogłyby (powinny) zaistnieć przypuszczenia co do okoliczności związanych z przestępstwem. Paserstwo nieumyślne, co to oznacza konkretnie? Np. jest to sytuacja, kiedy nabywasz przedmiot, który mógłby pochodzić z kradzieży i powinny zaistnieć pewne podejrzenia, jednak zrobiłeś to nieumyślnie, bez pełnej wiedzy i świadomości co do tego stanu rzeczy. Również w tym przypadku istnieje paserstwo dotyczące rzeczy mniejszej i większej wagi, od którego zależy wymiar kary. 

Mówiąc prościej o terminie, jakim jest paserstwo, co to oznacza? Za paserstwo uznaje się w świetle prawa sytuację, kiedy kupujesz lub pomagasz w zbyciu rzeczy, która pochodzi z przestępstwa, np. została przez kogoś skradziona. Możesz to robić umyślnie i z pełną wiedzą, za co grozi dość surowa kara. Istnieje też nieumyślne paserstwo, które jest traktowane nieco łagodniej, ale także w tym przypadku można spodziewać się konsekwencji. To, jaka kara za paserstwo zostanie wymierzona, zależy też od wagi sprawy. 

Paserstwo umyślne

Paserstwo umyślne dotyczy sytuacji, gdy nabywca danej rzeczy ma wiedzę, że pochodzi ona z przestępstwa, np. z kradzieży. Jest to także przypadek, kiedy sprawca nie był w pełni pewny, ale zakładał, że może mieć to miejsce, i z tym nic nie zrobił. Jeśli mimo to zdecydował się na nabycie tej rzeczy, popełnia umyślne paserstwo. Kara jest wówczas dosyć dotkliwa, ale ostatecznie zależy od wagi sytuacji i szczegółów dotyczących okoliczności:

• Kto rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego nabywa lub pomaga do jej zbycia albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga w jej użyciu – podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
• W wypadku mniejszej wagi – sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do 1 roku. 

Paserstwo nieumyślne

W kontekście paserstwa bardzo istotne jest to, że nie każde nabycie rzeczy pochodzącej z kradzieży jest traktowane jako przestępstwo. Jak wspomniano, bardzo istotne jest to, czy nabywca wiedział, czy też na podstawie zaistniałych okoliczności mógłby mieć domysły, że rzecz, którą kupuje lub przyjmuje, pochodzi z czynu zabronionego.

Jeśli chodzi o paserstwo nieumyślne, zachodzi ono właśnie w sytuacji, gdy okoliczności towarzyszące sprawiają, że można byłoby przypuszczać przestępstwo. Jeśli tak jest, a mimo tego dochodzi do zakupu danej rzeczy, uznaje się to za przestępstwo. Nieumyślne paserstwo jednak, z powodu, że nie dotyczy celowej transakcji z pełną świadomością zabronionego czynu, podlega pod łagodniejszy wymiar kary niż paserstwo umyślne. Kara też zależy od wartości danego przedmiotu i wagi całej sytuacji:

• § 1 – Kto rzecz, o której na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że została uzyskana za pomocą czynu zabronionego, nabywa lub pomaga w jej zbyciu albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2. 
• W wypadku znacznej wartości rzeczy, o której mowa w § 1 – sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. 

Paserstwo akcyzowe

Jeśli chodzi o tego rodzaju paserstwo, przykład, jaki warto tu podać, to sytuacja gdy dany podmiot decyduje się na sprzedaż wyrobów akcyzowych bez otrzymania koniecznych pozwoleń. Wyroby te muszą posiadać znak akcyzowy, ale go nie otrzymały, czego powodem może być przykładowo nielegalna produkcja czy dystrybucja. Jeśli wówczas ktoś decyduje się na sprzedaż takich towarów, np. tytoniu, popełnia przestępstwo. 

Paserstwo akcyzowe dotyczy pasera, który nabywa takie wyroby na tzw. czarnym rynku. Również w tym przypadku może zrobić to umyślnie lub nie. 

A co grozi za akcyzowe paserstwo? Kara, jaką można dostać, to:

• Kto nabywa, przechowuje, przewozi, przesyła lub przenosi wyroby akcyzowe stanowiące przedmiot czynu zabronionego, lub pomaga w ich zbyciu, albo te wyroby akcyzowe przyjmuje lub pomaga w ich ukryciu (akcyzowe paserstwo umyślne) – podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
• Kto nabywa, przechowuje, przewozi, przesyła lub przenosi wyroby akcyzowe, o których na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że stanowią one przedmiot czynu zabronionego, lub pomaga w ich zbyciu albo te wyroby akcyzowe przyjmuje lub pomaga w ich ukryciu (akcyzowe paserstwo nieumyślne) – podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. 
• Ten, kto podejmuje czynności zmierzające bezpośrednio do nabycia wyrobów akcyzowych stanowiących przedmiot czynu zabronionego (paserstwo umyślne)  – podlega karze grzywny do 360 stawek dziennych.
• Kto podejmuje czynności zmierzające bezpośrednio do nabycia wyrobów akcyzowych, o których na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że stanowią one przedmiot czynu zabronionego (paserstwo nieumyślne) – podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. 
• Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości – sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
• Jeśli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu – sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. 

Nieumyślne paserstwo jak się bronić?

W sytuacji, gdy padnie zarzut paserstwa nieumyślnego, a Ty jesteś przekonany, że niczemu nie zawiniłeś, warto, a nawet trzeba się bronić. Jest to na tyle istotne, że w ten sposób możesz uniknąć kary, która niekiedy jest bardzo surowa. Należy w tym celu wykazać, że jako sprawca, nie byłeś w momencie nabywania rzeczy świadomy, że pochodzi ona z przestępstwa. W tym celu konieczne jest szczegółowe uargumentowanie swoich racji, wytłumaczenie, dlaczego nie mógłbyś przypuszczać, że dana rzecz, którą kupujesz lub przyjmujesz, jest nielegalnie produkowana, czy też skradziona. 

Bardzo prawdopodobne, że w tej sprawie zostanie wszczęte postępowanie karne, którego będziesz stroną. W związku z tym bronić będziesz się na drodze sądowej. Jeśli sprawa jest skomplikowana, a Tobie postawiono dość poważne zarzuty, warto zastanowić się nad skorzystaniem z pomocy prawnika. 

Dodatkowe źródła:

https://isws.ms.gov.pl/pl/pojecia-i-definicje/letter,P,1.html

https://mazowiecka.policja.gov.pl/wzy/aktualnosci/80319,Paserstwo-Czy-wiesz-ze.html