Ile wynosi podatek od darowizny?

Kwestia odprowadzania podatków wielu osobom przysparza problemów, ponieważ łatwo się w tym pogubić. Oczywiście to niemożliwe, żeby nauczyć się na pamięć konkretnych wartości, które zresztą często zmieniają się na przestrzeni lat, a nawet miesięcy. Dotyczy to także różnego rodzaju darowizn. Dowiedz się, ile wynosi podatek od darowizny, kto musi go odprowadzić i jak do wartości regulowanych przez ustawę dotyczącą darowizn ma się podatek od wygranej.

Czym jest podatek od darowizny?

Podatek od darowizn wynika z Ustawy o podatku od spadków i darowizn z 28 lipca 1983 roku i – co oczywiste – zakłada, że jeśli przyjmiemy jakąkolwiek darowiznę, konieczne jest odprowadzenie od niej podatku. Jest to więc stosowna, konieczna do uiszczenia opłata w Urzędzie Skarbowym. Co ważne, jest to ogólne pojęcie stosowane do wszystkich rodzajów darowizn. Nie trzeba więc zastanawiać się nad tym, ile wynosi podatek od darowizny samochodu, a ile wynosi podatek od darowizny nieruchomości itd. 

W jaki sposób dochodzi do darowizny? Wymagane jest sporządzenie umowy. Często oświadczenie darczyńcy bywa składane w formie aktu notarialnego, co daje większą pewność, że nie doszło do nieprawidłowości. Niemniej umowa bez aktu notarialnego jest tak samo ważna, jeżeli świadczenie zostało zrealizowane. Należy pamiętać, że darowizna nie występuje w przypadku, kiedy dana osoba zrzekła się nienabytego jeszcze prawa lub nabytego w sposób powodujący, że jego zrzeczenie czyni to prawo nienabytym. 

Kiedy płaci się podatek od darowizny?

Tak naprawdę tego rodzaju podatek trzeba uiścić w zasadzie w większości przypadków. Niewiele osób jest z niego zwolnionych i tyczy się to przede wszystkim najbliższej rodziny, czyli osób z zerowej grupy podatkowej, o czym przeczytasz poniżej. Ponadto znaczenie ma tu kwota wolna od podatku, która warunkuje to, czy trzeba płacić Urzędowi Skarbowemu. 

Opłaty te są konieczne w zarówno w przypadku darowizny pieniężnej, jak i rzeczowej. Oznacza to, że warto wiedzieć, ile wynosi podatek od darowizny domu, samochodu czy podatek od wygranej. 

Wiele osób wciąż zastanawia się na przykład nad tym, czy od 500 plus płaci się podatek. Na szczęście wątpliwości są stale rozwiewane i powstało mnóstwo tekstów oraz opracowań na ten temat. Ogólnie rzecz biorąc, od 500+ nie trzeba odprowadzać podatku.

Kolejną kwestią jest podatek od nagrody. Warto wiedzieć, że nie jest to standardowa darowizna, dlatego nie stosuje się w tym przypadku tych samych przepisów. Niemniej nie oznacza to, że od wygranej nie trzeba płacić Urzędowi Skarbowemu podatku. Wręcz przeciwnie. Wartość jest tu stała i wynosi 10% kwoty nagrody. 

Podatek od spadku i darowizn – ile wynosi?

To, ile wynosi podatek od darowizny i to, czy w ogóle trzeba go odprowadzać, jest zależne od tego, od kogo otrzymaliśmy darowiznę. Chodzi przede wszystkim o stopień pokrewieństwa między stronami umowy. 

Niezależnie od tego, czy chcemy dowiedzieć się, ile wynosi podatek od darowizny mieszkania czy ile wynosi podatek od darowizny pieniężnej, warto wiedzieć, że istnieją pewne zasady, które ułatwią nam to zadanie. Przede wszystkim wyróżnia się cztery grupy podatkowe. W ramach zerowej grupy, będącej w zasadzie podgrupą pierwszej, znajdują się najbliższy członkowie rodziny, czyli: 

– małżonkowie;

– dzieci;

– wnuki i prawnuki;

– rodzeństwo;

– dziadkowie;

– ojczym i macocha

W ramach tej grupy nie trzeba odprowadzać podatku od darowizny, niezależnie od wysokości mienia. W związku z tym, jeśli zastanawia nas, ile wynosi podatek od darowizny działki od rodziców czy dziadków, odpowiedź jest prosta. Warto jednak orientować się, na czym polega darowizna od rodziców, by nie zaskoczyły nas żadne kruczki prawne. 

W pierwszej grupie, oprócz wymienionych wyżej osób, znajdują się też: zięć, synowa oraz teściowie. Tutaj kwota wolna od podatku wynosi 9637 zł.

Jeżeli natomiast chodzi o drugą grupę, wymienia się tu:

– zstępnych rodzeństwa;

– rodzeństwo rodziców;

– małżonków rodzeństwa;

– małżonków pasierbów;

– zstępnych pasierbów;

– rodzeństwo małżonków;

– małżonków zstępnych;

– małżonków rodzeństwa małżonków.

W tym przypadku kwota wolna od podatku jest równa 7276 zł.

Do trzeciej grupy podatkowej zalicza się wszystkie osoby niewymienione w poprzednich grupach i wówczas kwota wolna od podatku to tylko 4902 zł. 

Ile wynosi podatek od darowizny 2024?

Wysokość podatku rożni się w zależności od tego, w jakiej grupie są osoby będące stronami umowy. Jeżeli chcemy znać ogólną wartość, ile procent wynosi podatek od darowizny, warto wiedzieć, że waha się to między 3% a 20%. Rozbieżność jest więc spora. Stąd też na początku konieczne jest ustalenie grupy podatkowej, a dopiero potem obliczanie konkretnej kwoty, którą trzeba będzie zapłacić w Urzędzie Skarbowym. 

To, co jest najważniejsze na początku wszelkich obliczeń, to kwestia nadwyżki podstawy opodatkowania. Chodzi o to, o ile wartość darowizny przekracza kwotę wolną od podatku, nadal w zależności od grupy podatkowej (o czym pisaliśmy wyżej). Dla przypomnienia, dla I grupy podatkowej kwota ta wynosi 9637 zł, dla II – 7276 zł, a dla III – 4902 zł. 

Jak obliczyć, ile wynosi podatek od spadków i darowizn w pierwszej grupie podatkowej?

Same obliczenia nie są skomplikowane, ale znajomość konkretnych wartości wcale nie jest tak oczywista i nie ma sensu uczyć się tego na pamięć. Jeżeli wartość darowizny mieści się w przedziale od 9637 zł do 10278 zł, wówczas podatek wynosi 3%. Powyżej tej kwoty i do 20556 zł konieczne jest zapłacenie 308,30 zł, przy czym dolicza się też 5% nadwyżki od 10287 zł. Natomiast przy darowiźnie od 20557 zł do 29999 zł trzeba odprowadzić 822,20 zł podatku plus 7% nadwyżki od kwoty 20557 zł. 

Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, kiedy przedmiot darowizny ma wartości od 30 tysięcy złotych w górę. Wówczas kwota podatku obliczana jest według wzoru. Do poprzedniej kwoty 822,20 zł dolicza się 7% różnicy pomiędzy 30000 zł a 20556 zł. 

Ile wynosi podatek od darowizny w drugiej grupie podatkowej?

Podatek siedmioprocentowy obowiązuje od kwoty 10278 zł. Jeżeli zaś wartość darowizny mieści się w przedziale od 10279 zł do 20556 zł, wówczas podatek wynosi 719,50 plus opłata 9% od nadwyżki powyżej 10278 zł. 

Darowizna, której wartość to 20557-29999 zł, niesie ze sobą konieczność zapłaty 1644,50 zł podatku, przy czym nalicza się jeszcze 12% nadwyżki nad 20556 zł. Jeśli natomiast wartość ta przekracza 30 tysięcy złotych, podatek wynosi 1644 zł i dolicza się 12% z różnicy pomiędzy 30000 a 20556 zł. 

Podatek od spadku i darowizn – ile wynosi w trzeciej grupie podatkowej? 

W tym przypadku, jak można było się zorientować, obliczenia zaczyna się od kwoty wolnej od podatku dla tej grupy, czyli 4902 zł. Jeśli więc wartość darowizny jest w przedziale 4902-10278 zł to obowiązuje 12-procentowy podatek. 

Powyżej tej kwoty, a do 20556 zł, podatek wynosi 1233,40 zł plus 16% od nadwyżki nad 10278 zł. Jeśli wartość darowizny przekracza 20557 zł i sięga do 29999 zł, podatek to 2877 zł plus 20% od nadwyżki nad 20556 zł.

Darowizny przekraczające wartość 30 tysięcy złotych powodują, że podatek wynosi 2877,90 zł, do czego dochodzi 20% z różnicy pomiędzy 30000 zł a 20556 zł. 

Co warto wiedzieć o podatku od mieszkania w przypadku darowizny?

Wiemy już, ile wynosi podatek od darowizny mieszkania, a w zasadzie jak obliczyć tę kwotę. Warto jednak pamiętać o jeszcze jednej rzeczy: jeśli osoba, która otrzymała mieszkanie w darowiźnie, sprzeda je przed upływem 5 lat od zawarcia umowy darowizny, wówczas będzie musiała zapłacić podatek dochodowy. Wynosi od 19% z kwoty zarobku na sprzedaży (ale nie z całkowitej kwoty sprzedaży). Jeżeli jednak sprzedający przed upływem dwóch lat od sprzedaży nieruchomości przeznaczy te środki na własne cele mieszkaniowe, może uniknąć podatku. Własne cele mieszkaniowe oznaczają w tym przypadku między innymi zakup działki, remont, budowę domu, spłatę kredytu na mieszkanie (wziętego przed sprzedażą wcześniej wspomnianego mieszkania) itp. 

Zwolnienie z podatku od darowizny a zgłoszenie do Urzędu Skarbowego

Często popełnianym błędem, który robią osoby obdarowywane przez najbliższych członków rodziny, jest brak zgłoszenia faktu darowizny do Urzędu Skarbowego. To, że zostało się zwolnionym z płacenia podatku (np. z uwagi na pierwszą grupę podatkową), nie jest równoznaczne z tym, że nie należy informować o tym odpowiednich instytucji. Jeśli przez ostatnich pięć lat kwota otrzymana od rodziców na przykład na konto bankowe wyniosła powyżej 9637 zł, wówczas należy to zgłosić do urzędu. Dopiero wówczas zwalnia się obdarowywanego z podatku. Na zgłoszenie darowizny powyżej kwoty wolnej od podatku jest czas do sześciu miesięcy od otrzymania tejże darowizny, a w zasadzie od powstania obowiązku podatkowego.

Ważne! 

Niepowiadomienie Urzędu Skarbowego będzie traktowane jako oszustwo, za które grozi kara opodatkowania karną stawką podatku – 20%. Ponadto wiąże się to z odpowiedzialnością karną skarbową, a jej wysokość jest zależna przede wszystkim od stopnia, w jakim naraziło się budżet na zmniejszenie wpływów. 

To samo tyczy się braku dowodów na źródło pochodzenia przysporzenia. Jeśli więc twierdzi się, że dostało się darowiznę, a nie ma się na to konkretnych dowodów, można ponieść tego nieprzyjemne konsekwencje. Na podatnika bowiem można wówczas nałożyć podatek od przychodów, które nie znajdują pokrycia w żadnych źródłach ujawnionych lub przy generalnym braku ujawnienia jakichkolwiek źródeł. Wysokość tego podatku to aż 75%. 

W jaki sposób płaci się podatek od darowizny?

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest dostarczenie Urzędowi Skarbowemu dowodu otrzymania darowizny. Może to być więc umowa darowizny czy – np. w przypadku darowizny środków pieniężnych – dokument potwierdzający wpływ kwoty na konto bankowe. Należy przy tym pamiętać, że musi być to konto osoby obdarowywanej. 

Poza tym należy złożyć zeznanie podatkowe o nabyciu praw majątkowych lub rzeczy. Trzeba do niego dołączyć odpowiednie dokumenty wpływające na oznaczenie wysokości kwoty opodatkowania, stanowiące potwierdzenie.